Od 1 stycznia 2014 przestaną obowiązywać, trwające od 2011, ograniczenia w odliczaniu VAT od samochodów z „kratką”. Rząd chce je przedłużyć, ale niekoniecznie mu się to uda. Ma jednak w zanadrzu nowe przepisy o homologowaniu pojazdów.
Dlaczego „kratki” miałyby wrócić?
Według obecnie obowiązujących przepisów ograniczenia w odliczeniach VAT od samochodów w karoserii osobowej, które mają homologację ciężarową i są wyposażone w tzw. kratkę, wygasną z końcem 2013 roku.
W tej chwili (przejściowo) zasady odliczania VAT od takich samochodów są takie same jak w przypadku typowych „osobówek”, tj. można odliczyć 60 proc. (maksymalnie 6 tys. zł) od ich zakupu bądź rat leasingu. Nie ma także możliwości odliczania VAT zawartego w cenie paliwa do ich napędu.
Jednak z początkiem 2014 roku ograniczenia te mają przestać obowiązywać.
Rząd chciał przedłużyć ograniczenia, ale nie zdąży
Nie było wielkim zaskoczeniem kiedy kilka miesięcy temu Ministerstwo Finansów ogłosiło, że zamierza ograniczenia przedłużyć na kolejne 5 lat – czyli do końca 2018 roku.
Jednak, aby tego dokonać, polski rząd musi ponownie (tak jak to miało miejsce w 2010 roku) uzyskać zgodę Komisji Europejskiej. Stosowny wniosek derogacyjny polski rząd przesłał do KE w czerwcu bieżącego roku. Kilka dni temu ministerstwo przyznało jednak, że jest on jeszcze rozpatrywany, więc rządowi nie uda się znowelizować ustawy o VAT do końca tego roku i przedłużyć ograniczenia na kolejne lata.
Nowe zasady odliczania VAT?
W tym miejscu trzeba dodać, że rządowi nie chodzi jedynie o przedłużenie ograniczeń w odliczaniu VAT od samochodów z kratką, ale także o zmianę zasad odliczania tego podatku od wszystkich samochodów osobowych.
Nowe reguły pozwalałyby odliczać zaledwie 50 proc. podatku VAT zawartego w cenie zakupu bądź ratach leasingu, jednak maksymalny limit VAT jaki można odliczyć zostałby podniesiony z obecnych 6 do aż 8 tysięcy złotych.
Nowością byłaby także możliwość odliczania 50 proc. VAT zawartego w cenie paliwa. Niestety do 50 proc. zostałaby natomiast ograniczona możliwość odliczania VAT od wydatków eksploatacyjnych, tj. przeglądów, części zamiennych, itp. – obecnie można odliczać cały VAT od tego typu zakupów.
Nowe zasady za kilka miesięcy albo wcale
Przedstawiciele ministerstwa, informując, że nie wyrobią się przed Nowym Rokiem, nie pozostawili jednak złudzeń, że będą nadal chcieli wprowadzić nowe zasady odliczeń w trakcie roku podatkowego tak szybko, jak tylko otrzymają zielone światło z Brukseli.
Biorąc pod uwagę czas rozpatrywania wniosku derogacyjnego przez KE oraz czas potrzebny do znowelizowania ustawy można ostrożnie przyjąć, że nowe przepisy nie mają większych szans wejść w życie wcześniej niż w drugim kwartale 2014 roku.
Oczywiście nadal istnieje też szansa, że Komisja nie udzieli zgody na modyfikację i przedłużenie ograniczeń. Już raz, w 2010 roku polski rząd skorzystał z łaskawości unijnych urzędników i kolejna zgoda na utrzymywanie niekorzystnych dla polskich podatników rozwiązań może podważyć zaufanie polskich przedsiębiorców do unijnych instytucji (do polskich władz - nieważne jakiej opcji politycznej - nigdy jej nie mieli, a zresztą żadna władza nigdy się nawet o takie zaufanie nie starała).
To akurat może być bardzo naiwne myślenie, ale nadzieja umiera ostatnia, a instytucje unijne już nie raz stawały w obronie polskich podatników przed pazernością naszego rodzimego fiskusa.
Kratki mogłyby wrócić, jest tylko jedno „ale”
Niezależnie od tego czy tylko na kilka miesięcy czy na stałe, samochody z kratką mogłyby wrócić od 1 stycznia 2014 roku. Problem jednak w tym, że w 2012 roku zmieniły się zasady homologowania samochodów ciężarowych kategorii N1.
Nie wystarczy już „włożenie” kratki i zadeklarowanie, że samochód ma wystarczającą ładowność aby stał się on ciężarówką. Konieczne jest spełnienie dodatkowych wymogów, m.in. samochód musi mieć możliwość załadunku towaru przez tylne drzwi, klapę tylną lub drzwi boczne, a otwór ładunkowy w przypadku pojazdów z dwoma rzędami siedzeń musi mieć co najmniej 800 mm ładowności, a jego powierzchnia co najmniej 12 800 cm2.
Oznacza to, że homologacji N1 nie dostaną samochody w karoserii osobowej typu kombi czy hatchback, a jedynie duże samochody dostawcze z prawdziwego zdarzenia.
Chyba, że…
Eksperci podatkowi zwracają jednak uwagę, że zmiana warunków homologacji samochodów naruszyła zasadę „stand-still”. Według niej podatnikom nie można pogarszać warunków odliczania podatku VAT po momencie przystąpienia kraju do UE. Tymczasem zmiana warunków homologowania oznacza, że obecnie nie będzie można odliczyć całego VAT od samochodów, które dawałyby to prawo przed przystąpieniem Polski do UE.
Można więc spodziewać się kolejnych procesów polskich podatników wytaczanych fiskusowi. Jednak jeżeli nawet rozstrzygnięcie okazałoby się ostatecznie korzystne, to na efekty przyjdzie nam poczekać… kilka lat.
Co z używanymi, które mają ważną homologację?
O ile raczej nie ma co liczyć, że u dealerów zaczną masowo pojawiać się nowe modele samochodów osobowych z homologacją ciężarową, o tyle sprawa wygląda inaczej w przypadku pojazdów używanych.
Na rynku wtórnym już teraz pojawia się dużo samochodów z kratką, które były masowo kupowane i leasingowane przed końcem 2010 roku. Wygląda na to, że już od 1 stycznia będzie można odliczać VAT od ich nabycia i rat leasingu, a także od paliwa do ich napędu – przynajmniej do czasu ewentualnego wejścia w życie nowych ograniczeń.
Nieustający bałagan
Jak widać, od 2008 roku towarzyszy nam nieustający festiwal niepewności jeżeli chodzi o samochody z kratką. Całe to zamieszanie niekorzystnie wpływa na rynek powodując sztuczne spadki i wzrosty popytu, wreszcie nie pozwala przedsiębiorcom długofalowo planować wydatków związanych z zakupami samochodów do firmy.
W tym samym czasie ci, którzy mają wystarczająco dużo tupetu i/lub pieniędzy, żeby postawić się fiskusowi i tak odliczają cały VAT od samochodów osobowych – wystarczy, że jeżdżą "bankowozem" lub "zajmują się" wynajmem (najczęściej fikcyjnym).
Wygląda na to, że ten bałagan jednak nie skończy się szybko.
Dział specjalny: Wszystko o VAT od samochodów osobowych i z kratką w 2014
